Pachnidło - Patrick Süskind

Cześć!

Dość opornie szło mi czytanie Pachnidła. Nie dlatego, żeby historia mnie nie zainteresowała, ale niespecjalnie mi się chciało czytać. Czasem tak mam, że po okresach intensywnego czytania wpadam w marazm, na krótki czas. Od dziś zaczynam urlop i chciałabym dzięki temu co nieco poczytać. Jednak nieszczęśliwym trafem rozłożyła mnie właśnie choroba. Nie ma to jak zacząć urlop w łóżku :) Korzystając z okazji, że mam teraz czas, chciałabym opowiedzieć Wam o Pachnidle, dość znanej już książce autorstwa Patricka Süskinda.

W XVIII-wiecznym Paryżu, za straganem z rybami, rodzi się chłopiec. Jego matka ma zamiar porzucić go na pewną śmierć, jak to czyniła już wcześniej, gdy maleństwo krzykiem oznajmia swoją obecność. To z kolei sprowadza na jego matkę śmierć - bo taka kara czeka dzieciobójczynie. Chłopiec otrzymuje nazwisko Jana Baptysty Grenouille i tuła się po różnych mamkach, aż w końcu trafia do garbarni skór, by tam pracować. Już wtedy chłopiec budzi niepokój, bo nie posiada własnego zapachu, poza tym jest wyalienowany i nie ma przyjaciół. Dodatkowo jest nieco kaleki. Dość wcześnie odkrywa, że ma niepospolicie czuły zmysł węchu. Świat zapachów fascynuje go. Wciąga. Dzięki swoistemu sprytowi trafia do perfumiarza Baldiniego i tam tworzy wspaniałe mieszanki zapachów. Jednak to mu nie wystarcza. Jego nos pamięta jeden zapach, który go upaja - zapach rudowłosej dziewczyny. Chce odtworzyć wspaniały zapach kobiecego ciała. W tym celu nie cofnie się przed niczym.

Grenouille to bardzo dziwna postać. Z jednej strony nieco niedorozwinięty, nawet mówienie długo sprawiało mu trudność. Poza tym kompletnie nieprzystosowany społecznie, nie odczuwa żadnych skrupułów czy dylematów moralnych. Po trupach dąży do celu. Dosłownie. Z drugiej zaś strony to olfaktoryczny geniusz, który - gdyby był normalny - mógłby zdobyć sławę, majątek i uznanie. Przy tym to straszliwie osamotniony człowiek, nienawidzący rodzaju ludzkiego, nie potrafiący się do niego przystosować na dłuższą metę. Przerażający człowiek, a jednocześnie budzący współczucie. Jego postać skłania do refleksji nad istotą zła w człowieku. Czy człowiek rodzi się już zły? Czy to może wychowanie, brak miłości i akceptacji sprawiają, że ziarenko zła kiełkuje i wydaje tak straszliwe owoce?

Na uwagę zasługuje też oddany przez Süskinda klimat XVIII-wiecznej Francji. Autor prowadzi nas przez ciemne zaułki Paryża, gdzie brud i smród są na porządku dziennym. Albo po wąskich uliczkach i placykach  Grasse, gdzie ciasnota jest niezmierna. Przyznaję, że nie chciałabym się tam znaleźć w owym czasie. W każdym razie myślę, że autor dobrze oddał realia epoki.

Przyznaję, że doceniam tę książkę pod względem poruszanych tematów oraz ze względu na sposób w jaki autor poprowadził historię. Ciekawie też zakończyła się ta opowieść, bo to do czego doszedł Grenouille nie spełniło jego oczekiwań, a przynajmniej nie do końca. Jednak historia Jana Baptysty nie jest historią przyjemną w odbiorze. Süskind nie wzbrania się przed naturalistycznymi opisami, które niekiedy mogą budzić obrzydzenie i niesmak (vide np.: ostatnie sceny). Książka na pewno nie pozostawia obojętnym, skłania do myślenia.